მსოფლიოში მოიპოვებენ ძირითადად კაოლინს, რომელიც გამოიყენება მერქნის და ქაღალდის ინდუსტრიაში, ფაიფურის, ქაშანურის და ცეცხლგამძლე პროდუქციის წარმოებაში.
საქართველოში კერამიკა ცნობილია ანტიკური დროიდან. უძველესი ადამიანების სადგომების არქეოლოგიური გათხრებისას აღმოჩენილია თიხის სხვადასხვა ფორმის, ხარისხისა და დანიშნულების ნაკეთობა, ანტიკური სახელოსნოები, რომლებიც იყო განლაგებული თიხების გავრცელების რაიონებში.
საქართველო გამოირჩეოდა თიხების გამოყენების მდიდარი ტრადიციებით: მედიცინაში და კოსმეტოლოგიაში, თიხის ჭურჭელის, ქაშანურის და სხვ. წარმოებაში.
საქართველო მდიდარია სხვადასხვა ტიპის ცეცხლგამძლე ნედლეულით: ალუმოსილიკატები, მაგნეზიური და სილიციუმიანი (კაჟიანი) თიხები.
საქართველოს ზოგიერთი საბადოს თიხების ქიმიური შედგენილობა (%)
საბადო |
SiO2 |
Al2O3 | Fe2O3 | TiO2 | CaO | MgO | Na2O | K2O | SO3 |
P22O5 | L.O.I. |
ყანდარა |
64.22 |
29.51 | 2.15 | 0.12 | 0.51 | 0.58 | 2.00 | 1.03 | 1.75 | - | 1.80 |
მაჭარულა | 51.89 | 31.98 | 2.46 |
1.15 | 0.81 | 0.18 | 1.44 | 0.25 | 0.88 | 0.05 | 9.69 |
გელათი | 50.04 | 36.61 |
1.00 |
0.04 |
0.26 |
0.34 |
- |
- | 1.87 |
- |
12.65 |
ჯვარი | 49.12 | 35.01 |
2.93 |
0.10 |
0.32 |
0.60 |
- |
- | - | - | 11.93 |
ჩართალი | 53.20 | 28.42 |
0.49 |
0.90 |
0.18 |
0.36 |
1.34 |
5.69 |
0.10 |
- |
4.28 |
ცეცხლაური-1 | 47.06 | 28.26 | 2.60 | - | 0.49 | 0.35 | 1.10 | 0 | - | 9.90 | |
ცეცხლაური-2 |
47.58 | 26.98 | 1.42 | - | 0.55 | 1.99 | 2.44 | trace | - | 7.11 | |
ცეცხლაური-3 |
44.60 | 31.60 | 1.80 | - | 0.31 | 0.22 | 3.28 | trace | - | 10.22 | |
ჯიხაჯვარი | 65.64 | 22.32 | 1.74 | 0.90 | 0.44 | 0.96 |
0.36 |
3.25 |
2.46 | - |
4.10 |
ოჩხამური | 52.50 | 27.72 | 4.43 | 0.12 | 1.90 | 0.65 | 1.53 | 1.63 | 0.71 | - | 10.40 |
მაკვანეთი | 57.75 | 27.80 | 1.14 | 0.44 | 0.51 | 0.93 | 2.04 | 2.00 | 0.74 | 0 | 8.14 |
გოგოლაური | 47.30 | 32.96 | 2.04 | - | - | - | - | - | - | - | 7.84 |
ელიაწმინდა | 57.70 | 28.00 | 1.80 | 0.85 | 1.37 | 0.74 | 0.41 | 0.70 | 0.23 | - | 8.25 |
ციკარაული |
64.35 | 23.75 | 15.05 | 1.06 | 0.47 | 0.21 | 0.26 | 0.49 | - | - | 8.19 |
სორმონი | 60.85 | 25.85 | 3.18 | - | 1.33 | 0.94 | 0.69 | 0.65 | - | 9.24 | |
რიონი | 56.66 | 27.30 | 2.97 | - | 1.87 | 0.59 | 0.66 | 0.86 | - | 8.97 |
|
ზარათი | 58.53 | 22.69 | 4.95 |
- | 1.49 | 0.37 | 1.05 | 1.05 | - | 8.47 | |
დამბლუდი | 64.64 | 23.26 | 10.30 | 0.61 | 0.63 | 0.43 | 1.10 | 3.88 |
0.14 | - | - |
დარბაზის თიხის ლაბორატორიული კვლევა ჩატარებულია გეოლოგისა და დამოუკიდებელი კონსულტანტის ჯან-პაოლო ბერტოლოტის (Gian Paolo Bertolotti - R.M. Ricerche Minerarie s.r.l. laboratory, Lozzolo, Italy) მიერ. კვლევის შედეგები და ექსპერტის დასკვნები იხილეთ - opinion see here